Een psychologisch onderzoek kan veel inzicht geven in de oorzaken van (gedrags)problemen. Vanuit dit inzicht volgt vaak grotendeels als vanzelf wat het kind nodig heeft.

Na het onderzoek hebben we met elkaar een gesprek over de resultaten en bespreken we de adviezen. Ook bespreken we wat eventueel aan vervolg nodig is en krijgen ouders een verslag mee.

De praktijk biedt geen onderzoek naar dyslexie of dyscalculie.

Een problematische gehechtheidsontwikkeling noemen we ook wel een tekort aan basisvertrouwen.

Basisvertrouwen is het gevoel dat je er mag zijn en dat je goed bent zoals je bent. Het gaat om het vertrouwen dat je ouders/opvoeders er in alle opzichten voor je zijn en blijven.

Een tekort aan basisvertrouwen kan verschillende oorzaken hebben, zoals een postnatale depressie bij de ouder, vroeggeboorte, adoptie, meerdere uithuisplaatsingen of (andere) ingrijpende ervaringen. Het kan groeien en het kan krimpen (zoals door pesten).

Gelukkig is er wat aan te doen en kun je als ouder / opvoeder het basisvertrouwen laten groeien. Vaak gebeurt dit via een op hechting gerichte vorm van video-feedback, volgens de interactieprincipes van Basic Trust. Ook kan via beweegspel de gehechtheidsrelatie en het plezier met elkaar gestimuleerd worden.

We ontdekken met elkaar wat je kind laat zien en dit betekent. Je leert om echt te kijken en te luisteren naar je kind en van daaruit bijvoorbeeld leiding te nemen of waardering te geven. We kijken daarbij vaak ook naar je eigen gedachten, ervaringen en gehechtheidservaringen.

Naast de video-feedback methode werk ik bij kinderen met gehechtheidstrauma ook met (elementen) vanuit de methodiek IGT-K (integratieve gehechtheidsbevorderende traumabehandeling voor kinderen; N. Schattmann et al.) en de bijbehorende oudergids Integratief opvoeden, strategieën voor kinderen met gehechtheidstrauma, vertaling N. Schlattmann et al. 

Zie ook mijn artikel in het EMDR-magazine: EM35_16_Vijf vragen aan IJda Willemsen.pdf

Wat vraagt de behandeling van ouders? De bereidheid en flexibiliteit om tijd vrij te maken voor gezinsafspraken en oudergesprekken en de bereidheid om thuis te oefenen.

Psycho-educatie is uitleg over wat er aan de hand is. Dat kan gaan over een tekort aan basisvertrouwen/gehechtheidsproblemen, maar ook over AD(H)D, autisme, hoogbegaafdheid etc. Wanneer je goed begrijpt wat er aan de hand is, is het ook duidelijker wat kan helpen.

Psycho-educatie kan zowel aan kinderen als ouders/opvoeders worden geboden. Vaak maakt dit onderdeel uit van een bredere behandeling.

Soms is een aantal gesprekken met ouders voldoende om een kind weer verder te helpen in zijn ontwikkeling, soms is een uitgebreider traject hierin nodig.

Methodes die bijvoorbeeld ingezet worden:

- De oudertraining Kinderen ... de baas?! (C. Braet en S. Bogels; 4-8 jaar)

- Ouderbegeleiding gericht op gehechtheidsproblemen, bijv. vanuit de oudergids Integratief opvoeden.

- Geweldloos Verzet / Verbindend gezag: De basis is contact en samenwerken met je kind vanuit een relatie. Het gaat om volhouden in plaats van winnen. In plaats van het beschadigende, negatieve gedrag van kinderen proberen te buigen, bieden opvoeders hier weerstand tegen. De opvoeders richten zich op hun eigen rol in oplopende moeilijkhedenom zo de spiraal te doorbreken.

Als eenmanspraktijk is er wel een begrenzing in de mate van ernst die binnen de methode Geweldloos verzet te behandelen is; over de mogelijkheden en grenzen zal ik open en helder communiceren.

Trauma's jeugdigen

Kinderen kunnen schokkende gebeurtenissen meemaken. Denk aan het meemaken van een ongeval, plotseling verlies van een dierbare, lichamelijk geweld, of het zien van een schokkende ervaring bij een ander. Vaak is er sprake van natuurlijk herstel en dan wordt de gebeurtenis goed verwerkt. Als dat niet het geval is, spreken we van een trauma. Het kan gaan om een eenmalige gebeurtenis, maar het kan ook gaan om een langere periode van ingrijpende gebeurtenissen, zoals pestervaringen of verwaarloosd zijn. Soms zijn deze ervaringen pre-verbaal geweest, dat wil zeggen dat het op een leeftijd was dat het nog geen taal tot zijn beschikking had.

Kinderen en jongeren kunnen dan een breed ‘scala’ aan probleemgedrag laten zien: herbelevingen, vermijdend gedrag, slaapproblemen, prikkelbaar, concentratieproblemen, buikpijn, claimend gedrag, te afhankelijk zijn, negatieve gedachten over zichzelf.

Trauma's ouders

Ook ouders kunnen in hun ouderschap trauma’s oplopen, bijv. doordat zij moeten toezien wat hun kind overkwam of doordat ze zulke hevige buien van hun kind hebben meegemaakt. Dan kan traumabehandeling ook voor ouders zinvol zijn, soms voorafgaand aan de traumabehandeling van het kind.

EMDR

EMDR is een effectieve behandelmethode, dat bijvoorbeeld bij enkelvoudig trauma kan worden ingezet, maar ook bij preverbaal trauma. Ook bij faalangst of een laag zelfbeeld, aangestuurd door nare ervaringen zoals pesten, kan deze behandeling effectief zijn. Bij EMDR worden traumatische herinneringen eerst geactiveerd en dan gecombineerd met een afleidende taak zoals oogbewegingen. Zo wordt de informatieverwerking in de hersenen gestimuleerd: de spanning op de schokkende/ingrijpende gebeurtenissen vermindert en er komt weer ruimte voor positieve gedachten.

Zie ook www.emdrkindenjeugd.nl

Daarnaast zijn er andere vormen van traumabehandeling, zoals schrijftherapie. Wat aangewezen is, hangt af van ieders specifieke situatie.

Individuele therapie kan zinvol zijn om een kind of jongere handvatten te bieden om met problemen om te gaan. Dit kan soms op zichzelf staan, maar ook in combinatie met ouderbegeleiding worden geboden. Ouders zijn in ieder geval altijd belangrijk ter ondersteuning.

Voorbeelden van methoden:

- Cognitieve gedragstherapie; dit gaat over de relatie tussen richt zich denken/voelen/doen. 

- COMET (Competetive Memory Training): je gaat op zoek naar je sterke kanten en werkt aan een positiever zelfbeeld.

- ACT (Acceptance Commitment Therapy): je leert je niet te verzetten tegen moeilijke gevoelens en gedachten, maar je te richten op wat belangrijk voor je is.